Historia

Zawiła historia Madziarów. Czyli o przeszłości naszych "bratanków"

Polaków i Węgrów łączy nie tylko zamiłowanie do "bitki i szklanki". Wzajemna sympatia obydwu narodów ma swoje źródło również w historii – burzliwym kolejom losu nieraz bowiem stawialiśmy czoła wspólnie. Poznajmy zatem bogatą przeszłość ojczyzny Madziarów.

Żyzne tereny dzisiejszych Węgier nad Dunajem już od starożytności przyciągały osadników. W II wieku naszej ery rzymskie legiony cesarza Trajana podbiły ten region, zakładając przy okazji miasto o nazwie Aquincum. Dało ono początek obecnego Budapesztu, do dzisiaj zobaczymy zresztą w stolicy Węgier pozostałości tego antycznego miasta – m.in. amfiteatr oraz termy.

Przybyłe w IX wieku nad Dunaj plemię Madziarów budziło w Europejczykach nie mniejszy lęk niż plemiona króla Hunów – Attyli, które spustoszyły kontynent wieki wcześniej. Choć pokrewieństwo Madziarów z Hunami jest bardzo odległe, zapewne powtórzyliby ich wyczyn, gdyby cesarz Otton I nie pokonał węgierskich zastępów w bitwie na rzeką Lech w 955 r.

Budapest

Pierwszy chrześcijański władca Węgier, Stefan I Święty, ubiegł naszego Bolesława Chrobrego w wyścigu o koronę królewską o całe ćwierćwiecze. Wydarzenie to upamiętnia znacznie młodsza (pochodzi z przełomu XIX i XX wieku) Bazylika św. Stefana w Budapeszcie – wśród zabytków znajdziemy tam m.in. zmumifikowaną prawicę władcy.
Losy Polski i Węgier spotykały się później wielokrotnie, np. król Węgier Ludwik I Wielki jest przecież naszym Ludwikiem Węgierskim, którego znamy z obrazu Matejki. Choć w polskiej historii nie zapisał się jakoś szczególnie, Węgry wprowadził do grona najpotężniejszych państw Europy. Położył też fundamenty pod Zamek Królewski, który możemy podziwiać dzisiaj w Budapeszcie.

Székesfehérvár

W latach 1490–1526 r. na budapesztańskim tronie znów zasiadła dynastia Jagiellonów. Nie była to epoka, którą Węgrzy wspominają dobrze. Władysław Jagiellończyk miał łaciński przydomek "Rex Bene", czyli "król dobrze", gdyż zgadzał się ponoć na wszystko. Choć takie podejście zaskarbiło mu sympatię współczesnych, dla kraju skończyło się tragicznie.
Osłabione rozdawnictwem Węgry zostały podbite przez Imperium Osmańskie w 1526 r. W bitwie pod Mohaczem poległ syn króla Władysława, Ludwik. Korona Węgier trafiła wtedy w ręce Habsburgów, ich terytorium zaś pod panowanie tureckie. Władysław i Ludwik Jagiellonowie pozostają ostatnimi władcami Węgier pochowanymi na terenie nekropolii królewskiej w Székesfehérvár. To piękne miasto jest do dzisiaj bardzo chętnie odwiedzane przez turystów.

Sárvár

Walka Węgrów o wolność trwała przez następne 341 lat. Namiastką węgierskiej państwowości było Księstwo Siedmiogrodu. Jeden z jego władców, Stefan Batory, został nawet na krótko królem Polski. Na Węgrzech znajduje się do dzisiaj zamek w Sárvár, zamieszkały w XVI wieku przez kuzynkę Stefana Batorego, Elżbietę, zwaną też "Krwawą Hrabiną". Historie według których Elżbieta Batory odbywała kąpiele we krwi swoich poddanych są na szczęście wyssane z palca.

Hungarian National Gallery

Zwycięstwo wojsk króla Jana III Sobieskiego pod Wiedniem w 1683 r. doprowadziło do wyzwolenia Węgrów spod tureckiego panowania. W 1686 r. cesarski wódz Karol Lotaryński zdobył Budapeszt. Obraz malarza Gyuli Benczúra przedstawiający to wydarzenie zobaczymy w Węgierskiej Galerii Narodowej na terenie Zamku Królewskiego.
Rządy Habsburgów, choć nie zawsze popularne, przyniosły Węgrom kulturalny rozkwit. Swoje najwspanialsze dzieła stworzyli pod ich berłem malarze: Béla Iványi-Grünwald czy Henrik Weber. To również świetny czas dla węgierskiej muzyki. Wśród jej kompozytorów szczególne miejsce zajmują Franciszek Liszt oraz Béla Bartók.

Hősök tere

Podobnie jak w Polsce, także na Węgrzech dużą część historii wypełniła walka o wolność. Jej głównym postaciom Węgrzy poświęcili Plac Bohaterów (węg. Hősök tere) w Budapeszcie. Znajdziemy tu pomniki władców, takich jak wspomniani już św. Stefan, Ludwik I Wielki czy pogromca Turków – Maciej Korwin. Swoje miejsce mają tu też bohaterowie narodowi: Imre Thököly, Franciszek Rakoczy oraz Lajos Kossuth. To właśnie dzięki ich postawie i wytrwałości w trwającej 341 lat walce Węgry odzyskały w 1867 r. niepodległość.

Źródło:

wowhungary.wp.pl

AUTOR: Michał Leszczyński