Muzyka

Węgierska muzyka. Od Bartoka po Fogarasiego

Nie od dzisiaj wiadomo, że Węgrzy są narodem muzykalnym. Dali światu wielu świetnych kompozytorów oraz utwory, które nucimy także nad Wisłą, choć nie zawsze zdajemy sobie sprawę z ich pochodzenia. Oto najsłynniejsi węgierscy muzycy i ich dzieła.

Béla Bartók

Drugim wielkim ojcem węgierskiej muzyki po Franciszku Liszcie był bez wątpienia Béla Bartók. Ten urodzony w 1881 r. w mieście Nagyszentmiklós (obecnie na terenie Rumunii) muzyk znany był z fascynacji węgierskim folklorem. Jeden z największych kompozytorów XX wieku. Zaczął komponować w wieku 9 lat. Jednym z najbardziej znanych dzieł Bartóka jest Mikrokosmos — zbiór ponad 150 utworów na fortepian o charakterze dydaktycznym, opartych na węgierskiej muzyce ludowej.

Odważne, pełne różnorodności kompozycje Bartóka, m.in. poemat symfoniczny "Kossuth" czy opera "Sinobrody", podzieliły współczesnych mu krytyków. Jednak historia to jemu przyznała rację. Wytrawni kinomani mogą usłyszeć kilka kompozycji Bartóka w filmie "Lśnienie" Stanleya Kubricka.

Rezső Seress

Ten sławny, urodzony w 1889 r. w Budapeszcie kompozytor i pianista, znany jest z dość nietypowego muzycznego dziedzictwa. Jego "Szomorú vasárnap", a więc "Smutna niedziela" ma opinię… jednego z najsmutniejszych utworów w historii ludzkości. Większość słuchaczy zapewne pamięta ową piosenkę jako "Gloomy Sunday" w interpretacji Billie Holiday. Na szczęście Seress stworzył także ponad setkę innych utworów, z których wiele jest całkiem radosnych. Choć uważany za geniusza, podobno nigdy nie nauczył się dobrze grać na pianinie – swoje kompozycje najczęściej wygwizdywał.

Omega

Węgierski zespół muzyczny, który powinni znać nie tylko fani hard rocka oraz rocka progresywnego. Założona w 1962 r. przez Jánosa Kóbora oraz László Benkő formacja występowała ponad 50 lat na scenie, choć jej skład zmieniał się wielokrotnie. Choć na świecie muzycy Omega sprzedali ponad 50 mln albumów, najbardziej znanym ich utworem pozostaje "Dziewczyna o perłowych włosach" (węg. "Gyöngyhajú lány”) z 1970 r., chętnie śpiewanym także w Polsce. W 1995 r. cover przeboju, pod angielskim tytułem "White Dove", nagrał zespół Scorpions

Muzsikás

Powstały w 1973 r. zespół w składzie: Mihály Sipos, Dániel Hamar i Sándor Csoóri, znany jest z popularyzowania węgierskiej muzyki ludowej. Szersza publiczność usłyszała o nich dzięki obsypanemu nagrodami filmowi "Angielski pacjent" z 1996 r. Wykonywana przez zespół Muzsikás i śpiewaczkę Mártę Sebestyén piosenka "Szerelem, Szerelem" była bowiem ulubionym utworem głównego bohatera (poniekąd węgierskiego hrabiego). Nie tylko Europejczycy i Amerykanie pokochali jednak muzykę ludową w wykonaniu tego zespołu. Pojawiła się ona bowiem także w japońskim filmie animowanym "Powrót do marzeń" Isao Takahaty.

Katica Illényi

Węgierska piosenkarka, tancerka i skrzypaczka. Wywodząca się z muzykalnej rodziny Katica Illényi dość szybko odkryła w sobie talent do gry na skrzypcach. W 1991 r. ukończyła Akademię Muzyczną im. Franciszka Liszta w Budapeszcie. Potem przez kilka lat grała w Budapest Klezmer Band. W 2002 r. zaczęła karierę solową i od tego czasu znana jest jako niestrudzona propagatorka muzyki klasycznej, którą miesza m.in. z jazzem i swingiem. Jako jedyna węgierska artystka potrafi grać na tajemniczym instrumencie, jakim jest theremin.

Yonderboi

Kończymy nasze zestawienie zdecydowanie nowoczesnym akcentem. Yonderboi to pseudonim artystyczny László Fogarasiego, węgierskiego kompozytora muzyki elektronicznej, jazzu, hip-hopu oraz folku. Ten wszechstronny artysta łączy w swoich koncertach nowoczesne brzmienia z widowiskową oprawą. Na całym świecie stał się znany dzięki debiutanckiemu albumowi pt. "Shallow and Profound" z 2000 r., od tamtego czasu wydał jeszcze dwa albumy. Wraz z brytyjskim reżyserem Peterem Greenewayem stworzył widowisko muzyczno-wizualne podczas Międzynarodowego Festiwalu Filmowego w Berlinie w 2009 r.

Źródło:

wowhungary.wp.pl

AUTOR: Michał Leszczyński